بایو دیزل چیست؟
مکمل سوخت بایو دیزل یا گازوئیل زیستی، يك سوخت گازوئيلي پاك است كه از منابع طبيعي و قابل تجديد مانند روغن‌هاي پسماند خوراکی تولید مي‌شود. بيو ديزل درست مانند گازوئيل نفتي عمل مي‌كند.این محصول قابل استفاده در هر دستگاه دیزلی با سوخت گازوئیل می‌باشد. ( دیزل ژنراتور ، کمپرسور ، ماشین‌های حمل بار دیزلی، ماشین‌های راه‌سازی و … )
همانطور که می‌دانید امروزه سه عامل اقتصاد، محیط زیست و توسعه پایدار در راستای حرکت و رفاه اقتصادی منسجم، به صورت اجتناب‌ناپذیری به یکدیگر وابسته می‌باشند.
به اعتقاد اکثر صاحبنظران موفقیت پایدار اقتصادی بدون در نظر گرفتن دو وجه دیگر ممکن نمی‌باشد. از طرفی با توجه به اهمیت روز افزون رعایت استانداردهای محیط زیست و قوانین سخت‌گیرانه حاکم در این حوزه، به صراحت می‌توان اذعان کرد که پروژه‌های صنعتی و عمرانی جاری در کشور نیز از این قوانین مستثنی نمی‌باشند. لذا آینده نگری مجموعه‌های بزرگ جهت داشتن برنامه‌های دراز مدت جهت استفاده از منافع و اجتناب از جریمه‌ها و خسارت‌های احتمالی امری بدیهی به حساب می‌آید.
از طرفی آینده‌نگری مجموعه‌ها از هر زاویه‌ای موجب حضور پررنگ و پیشرو بودن آن‌ها در محیط کسب و کار رقابتی می‌شود. واضح است که پیشرو بودن در هر صنعتی درآمد روز افزون را به همراه خواهد داشت. یکی از مواردی که در عرصه محیط زیست و اقتصاد بسیار حائز اهمیت است، بحث تامین انرژی می‌باشد.
در حال حاضر تمرکز دنیا و همچنین ایران در تامین انرژی با هزینه محیط زیستی کمتر می‌باشد.
تامین برق در اکثر پروژه‌های عمرانی سراسر ایران از طریق دستگاه‌های دیزل ژنراتور گازوئیل سوز به‌دست می‌آید. بنابراین شایسته به نظر می‌آید با جایگزینی سوخت‌های پاک و مکمل‌های زیستی، تولید انرژی با هزینه‌های محیط زیستی کمتر صورت پذیرد. در این راستا پیشنهاد می‌گردد از مکمل سوخت Biodiesel استفاده شود.
بایو دیزل از منابع تجدید پذیر و ضایعاتی تولید می‌گردد. باعث کاهش آلاینده‌های زیست محیطی می‌گردد و باعث افزایش طول عمر دیزل‌ها و کاهش هزینه‌های نگهداری می‌شود.
در ابتدا تعریف کوتاهی از محصول بایو دیزل به شرح ذیل خواهیم داشت.
تولید بایو دیزل در ایران
انجمن سوخت‌های زیستی ایران ( وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، کمیته سوخت‌های زیستی و ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی فن‌آوری ریاست جمهوری با همکاری دفتر SGP – برنامه کمک‌های کوچک تسهیلات محیط زیست جهانی، برنامه عمران سازمان ملل متحد ) تولید سوخت پاک زیستی Biodiesel را برای اولین بار در ایران توسط نخبگان علمی برتر ایرانی از سال 1393 در دستور کار خود قرارداده است. به لطف خدای متعال توانسته‌اند راهکارهای بسیار مناسبی را در راستای بالا بردن عمر مفید دستگاه‌های دیزلی و همچنین کاهش چشمگیر آلودگی هوا داشته باشد.
چرا از بیو دیزل به عنوان مکمل سوخت گازوئیل استفاده می کنیم؟
1- بیو دیزل احتراق کاملتری نسبت به گازوئیل داشته و منجر به کاهش اساسی هیدروکربن‌های نسوخته (UHC) ، منواکسید کربن و ذرات (PM) معلق می‌شود.
2- بایو دیزل دارای نقطه اشتعال بالا بوده ( C°130< ) که در نتیجه فراریت کمتری داشته و خطرات حین حمل‌و نقل و نگهداری آن را در مقایسه با گازوئیل کاهش می‌دهد.
3- استفاده از بیو دیزل به عنوان سوخت جایگزین و پاک می‌تواند هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سلامت محیط زیست و شهروندان مفید واقع شود.
4- بیو دیزل دارای خاصیت روان‌کنندگی بوده که موجب کاهش فرسایش قطعات و اجزاء موتور و افزایش طول عمر آن می‌گردد.
5- شست‌و‌شوی داخل سیلندر‌ها که منجر به افزايش طول عمر كاركرد دیزل و پایین آمدن استهلاک دستگاه‌ها می‌گردد.
6- ایجاد افزايش روانكاري داخل بخش‌های مرتبط به سوخت رسانی دیزل و جلوگیری از ایجاد خط و خش داخل سیلندر.
7- بالا بردن کیفیت گازوئیل مصرفی ( افزودن بیوپرو‌دیزل با گازوئیل نفتی با نسبت‌های 2 تا 5 درصد )
8- سوختی پاک‌تر از گازوئیل نفتی به دلیل احتراق کامل‌تر ( به دلیل داشتن 11 درصد اکسیژن )
9- کاهش اکسید‌های سولفور خروجی اگزوز زیرا در این سوخت اصلاً سولفور وجود ندارد.
10- بیو دیزل به صورت طبیعی، تجزیه‌پذیر است و به طور کامل در طبیعت تجزیه می‌شود.
11- کاهش میزان كوبش در دیزل‌ها با توجه به احتراق کامل سوخت.
12- بیو دیزل باعث کاهش مقدار گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
در تصویر بالا میزان استفاده از بیو دیزل به میزان 2% – 5% – 20% و 100% و کاهش آلودگی‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی مورد تحلیل قرار گرفته‌است.
به چه میزان از بیو دیزل در گازوئیل استفاده کنیم؟
بیو دیزل را می‌توان حداکثر به میزان 20% به گازوئیل جهت استفاده در دستگاه‌های دیزلی پایه گازوئیل‌سوز استفاده کرد. در‌صورت استفاده بیش از 20% می‌بایست تغیراتی در سیستم سوخت‌رسانی دستگاه‌های دیزلی انجام گردد.
در تصویر زیر میزان درصد خط و‌خش‌های ایجاد شده بر روی بدنه پیستون و سیلندر یک دستگاه دیزلی در شرایط متفاوت استفاده از بیو دیزل تشریح داده شده است.
اضافه کردن تنها 2% بیو دیزل تمامی ویژگیهای روان‌کنندگی بیو دیزل را به گازوئیل می‌بخشد.
تولید کنندگان جدید بیو دیزل در آینده :
اگر چه در حال حاضر كشورهاي اروپايي و آمريكايي مهمترين مراكز توليد بيو ديزل بشمار مي‌روند اما به دليل اينكه كشورهاي آسيايي و آفريقايي عمدتاً در نواحي مجاور استوايي مي‌باشند بنابراين علاوه بر اينكه بهترين مناطق براي توليد دانه‌هاي روغني مي‌باشند داراي دشت‌هاي وسيعي از كرچك و جاتروفا هستند.
دو گياه عمده براي توليد بيوديزل مي‌باشد و مصارف حيواني و انساني ندارند و بطور وسيع براي توليد بيوديزل بكار مي‌روند. آسيا و آفريقا بيشترين پتانسيل را براي توليد بيوديزل دارا مي‌باشند. پيش‌بيني شده است كه در سال 2020 بيوديزل توليد شده از مواد اوليه غير خوراکي حدود 20% از مصرف ديزل جاده‌اي را در برزيل، اروپا، چين و هند به خود اختصاص دهد.
آمار مصرف بیو دیزل در کشور آمریکا :
در سال 2011 صنایع بیو دیزل در کشور آمریکا با تولید 1/1 میلیارد گالن بیو دیزل علاوه بر تولید بیشتر از تخمین EPA، رکورد تولید این کشور در سال 2008 که برابر با مقدار 690 میلیون گالن بوده است را پشت سر گذاشته است که نقطه عطفی در تولید بیو دیزل این کشور به حساب می آید.
مزایای اجتماعی – اقتصادی تولید بیو دیزل از روغن های پسماند خوراکی :
1- کاهش آلودگی‌های ناشی از ورود این ضایعات به فاضلاب شهری توسط آشپزخانه های صنعتی و کارخانه‌های مصرف‌کننده و تولید‌کننده روغن‌های خوراکی و همچنین ادارات دولتی و مراکز نظامی.
2- جلوگیری از ورود مجدد این ضایعات به چرخه خوراک انسان و دام ( شیرینی‌پزی‌ها، کارخانجات تولید خوراک دام ).
3- جلوگیری از ورود این ضایعات به صنایع بهداشتی-آرایشی.
مزایای بایو دیزل از لحاظ تولید :
1- بیو دیزل از مواد اولیه تجدیدپذیر بومی مانند روغن‌های گیاهی خوراکی، غیرخوراکی، روغن پسماند حاصل از رستورانها و چربی حیوانی حاصل از دام و طیور تهیه می‌شود.
2- در صورتی که از روغن‌های پسماند به عنوان ماده اولیه استفاده شود، پاکیزگی محیط زیست از این پسماندها را نیز باید به مزایای بیو دیزل افزود.
استفاده از این محصول کمکی غیر مستقیم در جهت جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا نظیر سرطان در ایران می‌باشد.
